14 czerwca 2016 r. spotkaliśmy się po raz ostatni przed wakacjami. Omówiliśmy wrażenia z lektury powieści Michaiła  Bułhakowa „Mistrz i Małgorzata”. Całe spotkanie   poświęciliśmy na próbę odczytania  różnych znaczeń  tej powieści.

Dzieje powstania utworu  poznaliśmy z kart „Dziennika Mistrza i Małgorzaty”. Pisarz nieustannie  poprawiał powieść aż do swojej śmierci w 1940 roku, nie uzyskując do końca zadowalającej go wersji. W  ZSRR dzieło ukazało się dopiero w latach 60. XX wieku.

Bułhakow akcję „Mistrza i Małgorzaty” umieścił w dwóch miejscach odległych od siebie w czasie i w przestrzeni: w  Moskwie lat 20. XX wieku  i w Jerozolimie w I w. n. e.  Wydarzenia zamykają się w czterech dniach.

Szczególne miejsce w powieści zajął Woland. Nie jest on uosobieniem zła. Nie ma tradycyjnych  diabelskich atrybutów. To Woland wypowiada znamienne zdanie, które daje nadzieję na zwycięstwo dobra : „ wszystko będzie jak należy”. 

Powieść Bułhakowa  jest powieścią moralizatorską i  przekazuje nam prawdy uniwersalne. Największą słabością ludzką jest tchórzostwo. Zło może być wybaczone tylko dla tych, którzy uświadomią sobie swoja winę.  Miłość stanowi siłę wyzwalającą i oczyszczającą.

Autor pokazał  też obraz  totalitarnego państwa:  wszechobecną biurokrację, propagandę i inwigilację.

„Mistrz i Małgorzata” to urzekający swoją urodą ,  dowcipem utwór,  do którego się wraca, który wciąż odkrywa przed  czytelnikiem nowe wartości.

Ponownie spotykamy się 20 września 2016  roku. Czytamy „Śmierć pięknych saren”, autorstwa czeskiego pisarza Oty Pavla.